Griekse arbeiders in NL worden tot slaaf gemaakt...maar roeren zich

Afbeelding: de hervormingen die “Europa” eist van de Griekse staat, en die het vervolgens uitvoerden, creëerden een sociale woestijn: armoede, ellende, geen uitzicht. Europa eistte dit tijdens de vorige grote crisis van kapitalisme. 

Dit in het Grieks – In English

Namens Vloerwerk spreken Jerom en Bram met Nikoletta over de structurele arbeidsuitbuiting van Griekse arbeiders in Griekse restaurants in Nederland. Zelf is Nikoletta ook van Griekse afkomst en inmiddels twintig jaar in Nederland woonachtig. Ze was al activist bij Reinform, een antikapitalistische organisatie die is voortgekomen uit de protesten tijdens het begin van de nationale schuldencrisis in Griekenland. Daarnaast is ze betrokken geraakt bij de haast-tot-slaaf-gemaakte Griekse migrantarbeiders, en helpt ze hen zichzelf te organiseren en verenigen tegen de smerige arbeidspraktijken waar zelfs de honden geen gyros van lusten. Via-via kwam ze bij Vloerwerk terecht en we kijken nu of we Nikoletta en de groep waar ze deel van uitmaakt, kunnen helpen. Maar laten we beginnen bij Nikoletta zelf.

Nikoletta, hoe ben je bij deze misstanden betrokken geraakt?

Via verschillende Facebookpagina’s heb ik Katerina Argo ontmoet. Zij maakte zich op eigen houtje hard voor Griekse arbeiders in Nederland die worden uitgebuit. Zij nam helemaal alleen het initiatief. Het begon als openbare groep op Facebook waar de arbeiders, vrijwilligers en actievoerders als leden bijkwamen. Katerina is vaak bedreigd door Griekse horecabazen maar ze gaat onvermoeibaar door. De groep groeide hard. Uiteindelijk is uit die Facebookpagina een kleinere, besloten actiegroep ontstaan, waar we actief proberen slachtoffers te helpen en de uitbuiting tegen te gaan.

We krijgen elke week nieuwe meldingen van uitgebuite arbeiders: ze blijven maar oplopen. Meestal zijn dit Griekse arbeiders in Nederland, maar we krijgen ook soms aanmeldingen van Grieken uit andere landen zoals Duitsland of België. Uiteraard zijn mensen van alle nationaliteiten welkom om contact met ons op te nemen, maar we richten ons voornamelijk op Grieks-sprekenden.

Je hebt het over uitbuiting, waar moeten we dan precies aan denken?

Veel Grieken zitten financieel in de nesten. Er is veel werkeloosheid, mensen kampen met schulden en zitten gewoon volledig aan de grond. Ze kunnen geen kant op en gaan op zoek naar een manier om geld te verdienen. In Griekenland komen ze in contact met restauranthouders vanuit heel Nederland die ze werk aanbieden. Dat kan een ver familielid zijn of een vage kennis, maar die lijnen zijn snel gelegd.

De restauranthouder betaalt hun vliegticket en biedt ze ook huisvesting aan. Mondeling wordt er afgesproken dat ze bijvoorbeeld €1.200 euro per maand gaan verdienen. Dat is lang niet het minimumloon in Nederland, maar omdat het meer is dan het minimumloon in Griekenland, stemmen ze ermee in. Vervolgens komen ze in Nederland en worden ze tien, elf uur per dag afgebeuld en werken ze dus gemiddeld bij een vijfdaagse werkweek voor maar liefst €5,45 euro per uur! In de praktijk werken de arbeiders echter meestal zes dagen in de week en komt het gemiddelde dus nóg lager uit.

De baas geeft het salaris iedere maand in een dichte envelop aan de arbeider, maar daar zit niet altijd de beloofde €1200 euro in. Vaak is het minder en nu met de corona-crisis is het eerder regel dan uitzondering: de arbeiders worden keihard uitgeperst.

Bij veel meldingen blijft het niet bij het financiële verhaal. Mensen die zich bij ons kenbaar maken vertellen ook hoe bazen zich onbehoorlijk tegenover arbeiders gedragen en bijvoorbeeld naar hen schreeuwen. Daarnaast worden ze ook met veel mensen in kleine huizen gestopt. De arbeiders zijn over het algemeen doodsbang om aan de bel te trekken omdat hun baas ze op straat zou kunnen zetten. De drempel om actie te ondernemen wordt alleen maar verhoogd doordat ze de taal niet spreken en de regels in Nederland niet kennen. Ze kunnen geen kant op.

Een absurde en onmenselijke situatie die we niet moeten pikken! Dit doet nog het meeste denken aan The Grapes of Wrath. Wat hebben jullie tot nu hiertegen kunnen doen en wat zijn jullie verdere plannen?

In eerste instantie hebben we een getekende melding gedaan bij de arbeidsinspectie. Zij zijn volgens eigen zeggen toen een onderzoek begonnen, maar ze hebben ons niet laten weten wat ze precies hebben gedaan. Volgens hen zijn we geen partij. Omdat we het daar niet bij wilden laten, hebben we tips gevraagd voor concrete actiemethodes in een Facebook-oproep. Iemand tipte met Vloerwerk contact op te nemen, maar we hebben zelf ook niet stilgezeten.

Zo hebben we een zwarte lijst gemaakt van restaurants waar meerdere meldingen vandaan zijn gekomen. Het gaat om restaurants in Barendrecht, Delft, Den Haag, Deurne, Driebergen, Eindhoven, Gemert, Heerlen, Leiden, Maassluis, Middelburg, Ommoord, Roermond, Wateringen en Weert. In Utrecht en in Zeist zitten zelfs twee restaurants die op onze lijst staan. En dat zijn dan alleen de restaurants waar meerdere meldingen vandaan zijn gekomen. Er zijn ook nog losse meldingen vanuit andere plaatsen gekomen. Het is dus een patroon wat door heel Nederland is uitgezaaid.

We hebben ook de namen van de restaurants zelf, maar we weten nog niet precies wat we hiermee willen doen. We weten nog niet goed of we dit zomaar mogen publiceren. Hopelijk is dit iets waar Vloerwerk bij kan helpen.

We hebben daarna ook de arbeiders geholpen om een niet-anonieme melding te maken bij de arbeidsinspectie en ook bij de fraude inspectie aangeklopt, maar we weten niet wat ze met deze meldingen gedaan hebben. We hebben weer geen informatie ontvangen. We kijken ook of we misschien juridische stappen kunnen ondernemen, maar we willen onze hoop niet volledig op de politieke of juridische weg vestigen.

Graag zouden we als groep meer directe actie willen voeren, zoals het opstellen en opsturen van een eisenbrief die we dan als groep ondertekenen. Dit willen we zo doen omdat de last en het risico dan niet bij individuele werkers komt te liggen. We hopen ook dat de ervaringen van Vloerwerk ons kunnen helpen om onze toekomstige acties verder vorm te geven. Het is jammer dat Vloerwerk voornamelijk in Amsterdam opereert, want het probleem zit door heel Nederland verspreid en er zal door heel Nederland actie gevoerd moeten worden.

Het zijn veelal kleine bedrijven, de restaurants waar het om gaat, dus we hopen dat we wat kunnen bereiken met officieuze, dreigende eisenbrieven, of met behulp van officiële juridische instanties. En eigenlijk moeten we ook meer eisen dan waar de Griekse werkers op rekenen. Het beloofde salaris komt al niet eens overeen met het wettelijk minimumloon. We overwegen ook contact op te nemen met organisaties die zich inzetten tegen mensenhandel. Want daar lijken deze situaties behoorlijk op.

Hoeveel uitgebuite arbeiders hebben zich tot nu toe bij jullie gemeld?

We zitten nu op meer dan 200 meldingen en wekelijks krijgen we ongeveer een of twee nieuwe meldingen binnen. 200 mensen lijkt misschien veel, maar dat is het niet voor het voeren van acties. Het helpt ook niet dat iedereen tot in de kleinere dorpen aan toe door heel Nederland verspreid zit. Dit maakt het heel lastig om collectief in beweging te komen. Daarbij willen de betreffende mensen graag anoniem blijven. Ze zijn bang om door hun bazen uit huis gezet te worden. We worden dan ook meer dan eens gevraagd door de getroffen arbeiders of we huisvesting kunnen vinden. Ze zij bang en denken: ‘eerst een huis, dan kom ik in actie.’ Je moet je bedenken dat als zij op straat komen te staan ze echt helemaal niets meer hebben.

Nikoletta, ontzettend bedankt voor je openhartigheid en je tijd. Wordt jij ook op een schofterige manier behandeld op je werk? Of ben jij ook een Griekse arbeider die wordt uitgebuit? Neem dan contact op met Vloerwerk: Samen Sterk!

Zie ook de facebookpagina van het initiatief